Onderzoek

 

Introductie:

In module 6 van de opleiding Gedragstherapeut voor Katten wordt ervan de studenten verwacht dat zij onderzoek doen naar een aspect van kattengedrag. Ik heb ervoor gekozen om het “rolgedrag” in huis van gecastreerde/gesteriliseerde huiskatten te onderzoeken omdat katten heel wat af rollen in hun leven. Ze rollen over gedragen schoenen, buiten in het zand, over je voeten als je sokken aantrekt, ze rollen in elk zonnestraaltje, ze rollen ’s avonds in de gang als je weer thuis komt, tijdens het spelen en als de kwijlende hond van de buren naar binnen is gestormd. Iedere kattenbezitter herkent dit gedrag en vraagt zich wel eens af waarom zijn kat dit gedrag vertoond. Katten kunnen veel redenen hebben om te rollen, zij lijken te rollen als uitnodiging tot interactie, zelf verzorgingsgedrag, markeergedrag, voortplantingsgedrag, stressreductie, spelgedrag, defensief gedrag, agressiedempend gedrag, rollen in catnip etc. Het hangt af van de situatie. Ik zie dit gedrag vooral bij mijn eigen katten, die moeten altijd rollen als er net schoongemaakt is of als er vreemde mensen of dieren in huis zijn geweest. Zij besnuffelend dan het oppervlak, flemen soms en schrapen met de voorpoten op het oppervlak. Met rollen in dit onderzoek wordt het volgende gedrag bedoeld: De kat ligt languit op zijn rug met de staart gestrekt en drukt zijn kop tegen de vloer of voorwerp, en rolt/flipt op zijn rug zijdelings heen en weer, eventueel met behulp van de voor- en/of achterpoten.

Samenvatting:

Met mijn onderzoek “Bonenzakken – That’s how we roll” wilde ik antwoord krijgen op de vraag of er een relatie is tussen het “rolgedrag” van geneutraliseerde huiskatten en “vreemde’’ geuren in huis. Mijn hypothese is dat geneutraliseerde katten het rolgedrag in huis vooral vertonen om te hun geur af te geven/te markeren, wanneer zij nieuwe/vreemde geuren waarnemen in huis. Budiansky zegt “wrijven en rollen zijn niet uniek voor seksueel gedrag maar spelen ook een rol bij het plaatsen van geurvlagen in het territorium, in het sociale contact, bij onderwerping en bij spelen”. Omdat katten zeer territoriaal zijn wrijven zij ter gerust- en veiligstelling van het territorium met hun lichaamsdelen waar zich de geurklieren bevinden over voorwerpen en oppervlakken. De geurklieren bevinden zich aan de zijkant van de wangen, kin, lippen, voorhoofd, staartbasis, anus en voetzooltjes. Volgens mijn hypothese zouden binnenkatten hun geuren vooral verversen wanneer die vervaagd zijn door het gebruik van schoonmaakmiddelen, visite van mens of dier, of andere geurtjes van buiten zoals boodschappen tassen, kartonnen dozen, gedragen schoenen etc. Ook is gekeken naar het rolgedrag n.a.v. valeriaan- en kattenkruid. Het onderzoek is uitgevoerd onder 56 gesteriliseerde poezen en 64 gecastreerde katers (N=120). Door middel van een enquête is vooral gekeken naar het verband tussen geuren en het vertonen van rolgedrag. Er is d.m.v. een vragenlijst gevraagd naar voorkeurplekken en favoriete “rol” oppervlakken van de kat om inzicht te krijgen of het rollen binnenshuis te maken heeft met markering. Tevens is onderzocht welk gedrag voor en na het rollen werd vertoond om zo antwoord te krijgen op de vraag wat de kat op dat moment wilde bereiken met het gedrag. Er zijn verschillen in kaart gebracht tussen gecastreerde katers, poezen, leeftijd, neuslengte en diverse geuren. Ongeveer een vijfde van de poezen en katers rollen op plekken waar vreemde mensen en/of dieren hebben gelopen en ruim een vierde van alle katten rollen op deurmatten, welke aan de randen van het territorium liggen. Van de katers rolt maar liefst 20% meer dan de poezen op de net schoongemaakte plekken en 50% meer katers rollen op chloor/bleekmiddel in vergelijking met de poezen. 17% van de katten gaat direct na het rollen over tot kopjes geven en krabben wat kan wijzen op markeergedrag.

Conclusie:

In dit onderzoek is er wel een relatie tussen geurwaarneming, markeren en rolgedrag; gemiddeld 38% van de katten besnuffelt het oppervlak waarop zij gaan rollen en meer dan 55% wrijft er langs met hun bek. Er is echter geen bewijs gevonden als ondersteuning van mijn hypothese dat geneutraliseerde huiskatten in huis voornamelijk rollen om te markeren. Verder was opmerkelijk dat veel katteneigenaren uit het onderzoek het rollen van hun kat associëren met ontspanning en zich lekker voelen. Dit kan kloppen, wat de kat heeft tijdens het rollen gebrek aan omgevingsoverzicht en is dan niet op zijn hoede.